به نقل از «خبرگزاری برنا»

مراسم «شاخسِی» در محرم های تبریز

تاریخ انتشار: ۳۱ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۲۸۷۲۶۸

شب نخست ماه محرم در رسوم کهن شهر تبریز «شب رویت هلال ماه محرم» نام دارد و مداحان و نوحه‌خوانان این موضوع را دستمایه انتخاب اشعارشان قرار می‌دهند.

به گزارش خبرگزاری برنا؛ سنت تاریخی عزاداری در شهر تبریز بیش از هر چیز با شعر پیوند دارد و مداحان، اغلب سعی می‌کنند اشعاری انتخاب کنند که موضوع به خصوص هر شب از دهه نخست محرم را پوشش دهد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آیین‌های عزاداری ماه محرم در خطه آذربایجان و شهر تبریز بر مبنای موضوعی است که از گذشته‌های تاریخی عزاداری این شهر تعیین شده‌ است.

یعنی هر شب یک موضوع خاص، محور عزای هیئات و دستجات است. از جمله معروف‌ترین و مهم‌ترین اشعار شب اول ماه محرم، می‌توان به دو بیت زیر از استادِ یگانه ادبیات عاشورایی آذربایجان، یعنی مرحوم «حسینی سعدی زمان» اشاره کرد:

هلال ماه محرم عیان اولوب بو گئجه

پیمبر اوغلونه چوللر مکان اولوب بو گئجه

عزیز فاطمه ائتدی گنه جلای وطن

حسین فاطمیه غم عیان اولوب بو گئجه

عزاداری رسمی شهر تبریز از نخستین روز ماه محرم آغاز می‌شود. هرچند که در سال‌های گذشته دستجات عزای خیابانی یا «شاخسِی» چند روز زودتر به اقامه عزا می‌پردازند. عبارت «شاخسِی»، برگردان ترکی از «شاه‌حسین» است.

ریشه تاریخی این آئین، به شبی بازمی‌گردد که گروهی از یاران آن حضرت، با دیدن اضطراب و نگرانی اهل‌بیت (ع) به ویژه کودکان، در صفوفی مشابه «شاخسِی»های امروز،گرد آمده و پیمان وفاداری و رشادت را با حضرت سیدالشهدا (ع) تازه‌ کردند.

می‌توان گفت، عزاداری دهه اول محرم در شهر تبریز به دو دسته تقسیم می‌شود. نخست دسته‌ای از هیئات مذهبی که در مساجد و خانه‌‌ها به برگزاری سوگ می‌پردازند.

این برنامه‌ها معمولا بعد از اذان مغرب و عشا و با خواندن دعای توسل آغاز می‌شود. اغلب هیئات حسینی معمولا برنامه ثابتی دارند و روزهای مشخصی در خانه‌های مشخصی برنامه خود را برگزار می‌کنند.

قسم دوم عزاداری‌های حسینی، دسته‌هایی هستند که در خیابان‌ها اغلب در مقابل مساجد و در محله‌های تاریخی شهر تبریز- تجمع می‌کنند و در قالب «شاخسِی» به عزاداری می‌پردازند.

نحوه برگزاری«شاخسِی» این گونه‌است که عزاداران در یک صف کنار هم می‌ایستند و هر یک دست چپ خود را بر شانه نفر کناری می‌گذارد و با دست راست بر سینه‌ می‌زند. ابتدای این صف، پیرغلامان و ریش‌سفیدان هر محل می‌ایستند و نحوه حرکت صف را تعیین می‌کنند.

در سال‌های نسبتاً دور عزاداران «شاخسِی» به جای سینه زدن، در دست راست خود شمشیری داشتند که نشانه آمادگی برای مبارزه در راه سیدالشهدا (ع) بود. بعدها این شمشیر جای خود را به چوبدستی داد که اکنون هم در بسیاری از «شاخسِی»ها از این چوب دست استفاده می‌شود.

معمولا در«شاخسِی»ها مداحان اشعار واحدی را تکرار می‌کنند و حضار با عبارتی چون «وای وای حسین وای»، «ای تشنه لب حسین وای»، «آقا وای حسین وای»  «ای وای اباالفضل ای وای»،  «قول سوز ابوالفضل ای وای» و... به مداح پاسخ می‌دهند.

 

آیا این خبر مفید بود؟

نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف

منبع: خبرگزاری برنا

کلیدواژه: ادبیات شعر کودکان محرم مداحان شهر تبریز ماه محرم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۸۷۲۶۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

درخشش چهره محبوب فوتبال یکسال‌ بعد از خانه‌نشینی | تیم ناکام، پرتشنج و هرج و مرج زده در کوتاه‌ترین زمان احیا شد

به گزارش همشهری‌آنلاین، در نخستین بازی مرحله یک‌هشتم نهایی جام‌حذفی فوتبال ایران، مس رفسنجان در یک نبرد تماشایی موفق به شکست پیکان شد و به جمع ۸تیم برتر این رقابت‌ها صعود کرد. مس در خانه بازی می‌کرد و در سراسر زمان مسابقه تیم برتر میدان بود. البته از آن‌سو رضا عنایتی هم تیم بسیار جوانی را با میانگین سنی تقریبا ۲۲سال به زمین فرستاده بود که همین جسارت، قابل ستایش به‌نظر می‌رسد. در هر صورت بازی در طول ۱۲۰دقیقه با تساوی یک - یک به پایان رسید و این در حالی است که انبوه موقعیت‌های گل نارنجی‌ها پشت سر هم از دست رفت. در این میان درخشش محمدرضا دیناروند، دروازه‌بان جوان پیکان هم یکی از نکات ویژه بازی بود که توجه بسیاری از ناظران را جلب کرد. به این ترتیب مس رفسنجان بعد از شکست استقلال، موفق به عبور از سد پیکان هم شد تا به قول محرم نویدکیا شانس خودش را برای قهرمانی در این مسابقات بیازماید.

این روزها اما دنیا به کام محرم است. کمتر کسی می‌توانست تصور کند بازگشت او به مربیگری در لیگ برتر بعد از حدود یک سال‌ونیم خانه‌نشینی، چنین نتایج درخشانی داشته باشد. نویدکیا تیم ناکام، پرتشنج و هرج و مرج زده ساکت الهامی را تحویل گرفت و در کوتاه‌ترین زمان ممکن سر و سامانی به آن بخشید. بد نیست بدانید مس محرم در جدول دور برگشت با ۱۵امتیاز از ۹بازی بعد از پرسپولیس و استقلال در رده سوم قرار دارد. در جام‌حذفی هم گفتیم که موفقیت‌های مس باعث شده این تیم آرزوهای بلندبالایی برای خودش تعریف کند. مهم‌تر از همه اینها اما اخلاق و رفتار توأم با نجابت و وقار نویدکیاست که دوست و دشمن را به تحسین واداشته. از محرم و تیمش لذت ببریم و آرزو کنیم این روند همچنان ادامه داشته باشد.

کد خبر 847369 منبع: روزنامه همشهری برچسب‌ها لیگ برتر فوتبال ایران باشگاه مس رفسنجان جام حذفی فوتبال